๑) รูปแบบ ของ มคอ.๗
- สกอ. กำหนดรูปแบบชัดเจน ว่าต้องจัดทำ มคอ.๗ อย่างไร ต้องมีหน้าลายมือชื่อของใครบ้าง
- หลักสูตรที่เรากำลังรับการประเมิน ใช้เกณฑ์ประเมินของ สกอ. ปี พ.ศ. ใด?
- หากหลักสูตรปัจจุบันปรับปรุงหลังปี พ.ศ. ๒๕๕๘ ให้ใช้รูปแบบการทำ มคอ.๗ หากหลักสูตรยังไม่ยังไม่ครบวงรอบ ๕ ปี ในการปรับปรุง ยังไม่ได้ปรับปรุง ให้ใช้รูปแบบ มคอ.๗ ตามเกณฑ์ สกอ. ปี ๒๕๔๘
- รูปแบบใหม่ จะมีการเช็คลิสท์ว่า ผลงานในรอบ ๕ ปี มีกี่เรื่อง
๒) หมวดที่ ๑ ของ มคอ.๗ ข้อมูลทั่วไป
- กรรมการประจำหลักสูตร ป.ตรี ต้อง ๕ คน คุณสมบัติเบื้องต้นคือ ต้องเป็นอาจารย์มหาวิทยาลัย และมีผลงานเผยแพร่อย่างน้อย ๑ ผลงาน ภายใน ๕ ปี
- จำนวนกรรมการประจำหลักสูตรจะต้องครบถ้วน ๕ คน ตลอด ๕ ปี หากมีการย้ายเข้า-ออก ต้องมีการทำเรื่องขออนุมัตจากสภามหาวิทยาลัย
- เกณฑ์ใหม่ พ.ศ. ๒๕๕๘ จะเรียกอาจารย์ "ผู้รับผิดชอบหลักสูตร" ที่เขียนไว้ใน มคอ.๒ ว่า "อาจารย์ประจำหลักสูตร"
- ผลงานของอาจารย์ประจำหลักสูตร
- การเผยแพร่ในที่ประชุม (Proceeding) ผลงานระดับชาติ ๐.๒ ระดับนานาชาติ ๐.๔ .... ผมเห็นว่าเกณฑ์นี้ น่าจะใช้เฉพาะองค์ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์กายภาพ ที่ไม่มีมิติของสังคมหรือวัฒนธรรมเกี่ยวข้อง แต่หากเป็นสาขาด้านสังคมหรือมนุษย์ศาสตร์ ควรจะใช้เกณฑ์คะแนนระดับเดียวกันเลยคือ ๐.๔ ทั้งสองระดับ (อย่าเหมาเข่งแบบไม่มีเหตุผล ไม่มีคนอ่าน)
- ผลงานที่นำมาใส่ไว้ใน มคอ.๗ ต้องเผยแพร่ภายในปีการศึกษาที่ขอรับการประเมิน เช่น ประเมินประจำปีการศึกษา ๒๕๖๐ ผลงานที่เผยแพร่หลังจากวันที่ ๑ สิงหาคม ๒๕๕๙ เท่านั้นที่จะเป็นไปตามเกณฑ์
- วารสารต้องอยู่ในฐานข้อมูล Scopus (1.0) หรือ TCI (Thaiand Citation Index) (TCI กลุ่ม 1=0.8, TCI กลุ่ม 2 = 0.6)
- ผลงานที่กรรมการประจำหลักสูตรมีชื่อซ้ำกัน จะสามารถนำมานับคะแนนได้เพียงครั้งเดียว
๓) หมวดที่ ๒ อาจารย์
- ๒.๑) คุณภาพอาจารย์ ตัดสินด้วย ๓ องค์ประกอบ คือ ร้อยละอาจารย์ที่จบปริญญาเอก ร้อยละอาจารย์ที่มีตำแหน่งวิชาการ และผลงานวิชาการในวงรอบของอาจารย์ ... คิดเทียบเป็นคะแนนเต็ม ๕ คะแนน .... หากจะเป็นอาจารย์มหาวิทยาลัยต่อไป ต้องยอมรับเดิมตามทางนี้ไป
- ๒.๒) รายงานผลการดำเนินงาน การบริหาร และพัฒนาอาจารย์ .... ฟังว่า ต้องการที่จะสร้างระบบและกลไกในการทำหน้าที่อาจารย์ในการพัฒนานิสิต หากสามารถเล่าเรื่องให้กรรมการเห็นชัดว่า มีการสร้างระบบอะไรเด็กดีขึ้นอย่างไร หากอาจารย์ท่านใหม่เข้ามา มีระบบให้ปฏิบัติตามและพัฒนาต่อไป สกอ. กำหนดประเด็น (ในสมมติฐานของตน) ว่าระบบที่ดีต้องมี ๔ สิ่งต่อไปนี้
- ระบบการรับและแต่งตั้งอาจารย์ประจำหลักสูตร .... คำแนะนำคือ ให้เขียนเป็นขั้นตอนและโฟลชาร์ท (Flochart) เพื่อผู้ที่จะมาทำงานต่อไปเข้าใจและปฏิบัติพัฒนาต่อเนื่องได้เลย
- ระบบบริหารอาจารย์ ... คือ การบริหารจัดการบทบาทหน้าที่ของอาจารย์ในการบริหารหลักสูตร มีการประชุม
- ระบบบริหารงานวิจัย ... คือ กระบวนการตั้งแต่ต้นจนจบในการ
- ระบบส่งเสริมและพัฒนาอาจารย์ ... เป็นการส่งเสริมศักยภาพในการผลิตบัณฑิต ส่งเสริมศักยภาพของอาจารย์ หรือส่งเสริมความก้าวหน้าทางวิชาชีพของอาจารย์ เช่น การส่งเสริมการเข้าสู่ตำแหน่งทางวิชาการ โดยใช้ระบบพี่เลี้ยง ฯลฯ
- ๒.๓) รายงานผลการดำเนินงาน ผลที่เกิดกับอาจารย์
เสียดายที่ไม่สามารถอยู่ร่วมได้ตลอดการประเมิน จึงไม่สามารถจะนำเอาคอมเมนต์กรรมการแชร์ แต่หลังจากร่วมในภาคเช้า เกิดแรงบันดาลใจจะสรุปตีความไว้ตรงนี้ว่า สกอ. เขากำลังทำอะไรเพืี่ออะไรกันแน่ (ตามความเข้าใจของตนเอง)
ประเด็นทั้งหมดที่อยู่ในรูปแบบ มคอ.๗ ที่ สกอ.กำหนด (๒๕๔๔) มีดังนี้ครับ
ประเด็นทั้งหมดที่อยู่ในรูปแบบ มคอ.๗ ที่ สกอ.กำหนด (๒๕๔๔) มีดังนี้ครับ
- หมวดที่ ๑ ข้อมูลทั่วไป สกอ.กำหนดไว้ หากไม่เป็นตามนั้น หลักสูตรไม่ผ่านการรับรองตั้งแต่แรก
- หมวดที่ ๒ อาจารย์
- ๒.๑) คุณภาพอาจารย์ วัดด้วยเกณฑ์ ๓ ข้อ ดังกล่าวไปแล้วคือ วุฒิการศึกษา ตำแหน่งวิชาการ และผลงานตีพิมพ์ .... (ไม่มีเกณฑ์ด้านคุณธรรมอยู่ในนั้น)
- ๒.๒) การบริหารและพัฒนาอาจารย์ เช็คว่า รับอาจารย์ประจำฯ ยังไง แบ่งหน้าที่กันบริหารหลักสูตรฯ อย่างไร บริหารการวิจัยอย่างไร ส่งเสริมหรือพัฒนาอาจารย์อย่างไร
- ๒.๓) รายงานผลที่เกิดกับอาจารย์ และความพึงพอใจของอาจารย์
- หมวดที่ ๓ นิสิตและบัณฑิต
- ๓.๑) ระบบรับนิสิต
- ๓.๒) การเตรียมความพร้อมก่อนเข้าศึกษา
- ๓.๓) รายงานผลการดำเนินการส่งเสริมและพัฒนานิสิต
- การควบคุมดูแลให้คำปรึกษา
- ระบบพัฒนาศักยภาพนิสิตและการเสริมสร้างทักษะในศตวรรษที่ ๒๑
- กิจกรรมนอกห้องเรียน
- กิจกรรมในห้องเรียน
- ๓.๔) รายงานผลการประเมินคุณภาพบัณฑิตตามกรอบ TQF เช็ค ความสำเร็จ ๕ ด้าน + ๑ ทักษะการจัดการเรียนรู้
- ๓.๕) รายงานผลภาวการณ์ได้งานทำของบัณฑิต .... ข้อนี้สำคัญที่สุด
- ๓.๖) รายงานผลที่เกิดกับนิสิต ได้แก่ การคงอยู่ การสำเร็จการศึกษา และความพึงพอใจ
- หมวดที่ ๔ ข้อมูลสรุปรายวิชา
- ๔.๑) แสดงตารางผลการศึกษา (เกรด) ว่ามี A กี่คน B กี่คน
- ๔.๒) มีวิชาใดมีผลการเรียนไม่ปกติหรือไม่
- ๔.๓) รายวิชาที่สอนเนื้อหาไม่ครบ
- ๔.๔) รายวิชาที่มีการประเมินคุณภาพการสอน และปรับปรุงแผนการสอนจากผลการประเมิน
- ๔.๕) ประสิทธิผลของกลยุทธ์การสอน
- ๔.๖) การปฐมนิเทศอาจารย์ใหม่
- ๔.๗) กิจกรรมการพัฒนาวิชาชีพของอาจารย์
- ๔.๘) การออกแบบหลักสูตรและสาระของรายวิชาในหลักสูตร
- ๔.๙) รายงานผลการวางระบบผู้สอนและการจัดการเรียนการสอน
- ๔.๑๐) รายงานผลการดำเนินงาน การประเมินผู้เรียน
- ๔.๑๑) รายงานผลการดำเนินงาน ผลการดำเนินหลักสูตรตามกรอบ TQF
- หมวดที่ ๕ การบริหารหลักสูตร
- ๕.๑) การบริหารหลักสูตร
- ๕.๒) รายงานผล สิ่งสนับสนุนการเรียนรู้
- หมวดที่ ๖ ข้อคิดเห็น
- ๖.๑) ข้อคิดเห็นของกรรมการประเมินหลักสูตรเกี่ยวกับ คุณภาพ
- ๖.๒) สรุปการประเมินหลักสูตรจากผู้สำเร็จการศึกษา
- ๖.๓) สรุปการประเมินหลักสูตรจากผู้เกี่ยวข้อง (ผู้ใช้บัณฑิต)
- หมวดที่ ๗ การเปลี่ยนแปลงที่มีผลกระทบต่อหลักสูตร
- ๗.๑) การเปลี่ยนแปลงภายใน
- ๗.๒) การเปลี่ยนแปลงภายนอก
- หมวดที่ ๘ แผนการดำเนินงานเพื่อพัฒนาหลักสูตร
- ๘.๑) บันทึกแผนปฏิบัติการประจำปี
- ๘.๒) ความก้าวหน้าของการดำเนินงานตามแผนและข้อเสนอแนะในการพัฒนาหลักสูตร
ข้อสังเกตเชิงวิพากษ์
เพราะไม่เคยศึกษาละเอียดและลงมือเขียน มคอ.๗ ด้วยตนเอง (เพราะไม่เคยเป็นประธานหลักสูตร) จึงมีหลายประเด็นที่เพิ่งเห็นและเข้าใจความเชื่อมโยงทางเจตนาของ สกอ. ต่อ มคอ.๒ มคอ.๓ และ มคอ.๗ อย่างไรก็ดี ก็มีข้อคิดเห็นเชิงวิพากษ์ ดังนี้
- ระบบการผลิตบัณฑิตแบบ OBE ที่กำลังรณรงค์กัน (ผมเขียนไว้ที่นี่) บอกว่า สิ่งที่เป็นเป้าหมายของการผลิตบัณฑิตคือการได้งานทำ แต่ในเกณฑ์ของ สกอ. มคอ.๗ เรื่องนี้เป็นเพียง ข้อท้ายๆ ในหมวดที่ ๓
- สิ่งที่เน้นใน มคอ.๓ คือ Learning Outcome ทั้ง ๕ ด้าน ไม่สอนคล้องกับการกำหนด "คุณภาพ" ของอาจารย์ ขาดด้าน "คุณธรรม" ไป ... คงจะมองว่ามีอยู่แล้วในจรรยาบรรณอาจารย์
- กรรมการประเมิน มคอ.๗ มีพลังขนาดที่สามารถระดับกำหนดทิศทางหลักสูตรได้เลย เพราะ ข้อสุดท้าย กำหนดไว้ชัดว่า หากแนะนำอะไรไว้ ต้องให้ทำตาม ไม่ทำตามจะเสียคะแนน ดังนั้น กรรมการผู้ประเมินต้องเป็นปราชญ์ผู้ชี้ทางในสาขาที่เกี่ยวข้องเท่านั้น ...
- การประเมินแบบนี้ ไม่น่าจะเรียกได้ว่า การประเมินเพื่อพัฒนา เพราะทุกประเด็นต้องตัดสินตอนท้ายให้กลายเป็นคะแนนได้-ตก ตามเกณฑ์ของสกอ. ไม่ได้ปรับเมินพัฒนาการหรือลักษณะของการปรับตัว
โดยภาพรวม การประเมินแบบนี้อาจจะหายไปเร็วๆ นี้ เพราะจะมีผู้มาเรียนก็เฉพาะหลักสูตรที่จบไปมีงานทำเท่านั้น
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น